Boek: Topfit van Henry Schut

Het is inmiddels een bekend fenomeen: BN’ers die de uitdaging aangaan om in blote bast op de cover van Men’s Health te verschijnen. Vorig jaar viel ‘Studio Sport’- (en ‘Studio Rusland’-)presentator Henry Schut de eer te beurt. Onlangs verscheen zijn boek ‘Topfit – Ook als je denkt geen tijd te hebben’. Daarin verhaalt hij over die challenge en hoe die voor hem een nieuwe levensstijl inluidde.

Bestel Topfit (Henry Schut) (aangeboden door één onzer partners)
Topfit (Henry Schut)
Bol.com
In Topfit geeft Henry uitgebreid antwoord op de vraag: hoe doe je dat? Hij vertelt hoe het hem is gelukt om na zijn veertigste de fitste piek in zijn leven te bereiken. En hoe jij – ook als je denkt geen tijd te hebben – je sportieve dromen kan verwezenlijken.
€ 20,00 (hardcover) € 12,90 (e-book)

“Hoe doe je dat?!” is de vraag die Henry Schut vaak wordt gesteld sinds hij op de cover van Men’s Health stond. Waar haalt hij de energie en tijd vandaan? Met een fulltime baan. Met een gezin met jonge kinderen en veel meer drukte.

Aldus de achterflap van het 180 pagina’s tellende boek, waarin de 42-jarige Schut belooft die vraag te beantwoorden. Ook ik was nieuwsgierig. Niet zozeer naar zijn time management, als wel naar zijn aanpak van training en voeding. Als natural én als bijna-leeftijdsgenoot van Schut weet ik namelijk hoe lastig het is om naast spieren kweken ook nog eens een laag vetpercentage neer te zetten. En met ‘laag’ bedoel ik rond de 10 procent, waardoor lijnen, blokken en aderen zichtbaar worden.

Getuige de cover van Men’s Health heeft Schut zich behoorlijk droog weten te trainen (en eten). Natuurlijk worden er voor zo’n shoot trucs toegepast om de spieren in volle glorie voor de cameralens te brengen. Een procedure die Schut ook in zijn boek beschrijft, overigens onder de noemer ‘don’t try this at home’. Iets met vocht, zout en wodka.


Hoe dan ook, het geslaagde resultaat prikkelde mij om zijn verslag te lezen. Want het is vooral een verslag: van hoe Schut de challenge, ondanks tegenslagen en een overvolle agenda, tot een goed einde wist te brengen. En van hoe het hem ook ná die challenge lukte om in vorm te blijven, bij een weliswaar iets minder spartaans trainingsregime.

Dit alles ingeleid door zijn tv- en radiocollega Hugo Borst. En afgewisseld met vraaggesprekken met sportieve collega’s en kennissen van Schut, onder wie presentator Eric Corton en schaatser Ronald Mulder.

Herkenbaar

Topfit is een prettig geschreven boek, waarin regelmatig (voor mij) herkenbare situaties en struikelblokken opduiken. Zo beschrijft Schut hoe hij in zijn jaren 20 ontevreden was over zijn dunne, jongensachtige lichaam en desondanks (of juist daardoor) niet de stap naar de sportschool durfde te zetten. In zijn jaren 30 ging Schut alsnog overstag, mede geïnspireerd door foto’s van gezette leeftijdsgenoten die dankzij het legendarische Hyves tot hem kwamen. Eerlijke foto’s, want toen nog zonder filters.

Schut zag het doembeeld van de dad belly en dat kreeg hem aan het ijzer. Met al snel zichtbare resultaten, die echter na een tijdje stokten: “Op het niveau van 2006 is mijn fitnessbestaan grofweg blijven hangen, tot eind 2016.” De challenge voor Men’s Health bracht daar verandering in. Schut moest zich in vijf maanden zien klaar te stomen voor een fotosessie voor het mannenblad, daartoe uitgedaagd door collega Maxim Hartman. Schut nam een personal trainer in de hand, Sven Huijbregts, die zijn trainingsregime, voedingspatroon én slaapritme volledig omgooide.

Vijf dagen per week full body

Het opvallendste aan de ‘methode Schut’ (of eigenlijk ‘methode Huijbregts’), is dat hij bijna elke dag een full body-training afwerkt. In de periode van zijn challenge nam Schut maar liefst vijf keer per week, van maandag tot en met vrijdag, zijn hele lijf onder handen. Plus in het weekend een cardiotraining en een ‘vrije’ training.

Het protocol vijf dagen full body, gevolgd door twee dagen rust is de laatste jaren steeds populairder geworden en wordt bijvoorbeeld ook gepropageerd door topcoach Eric Helms. En de effectiviteit van een spiergroep vijf keer per week trainen werd deze week toevallig bevestigd door een studie van hypertrofie-expert Brad Schoenfeld

De crux van dit protocol is dat je elke spiergroep dagelijks met hooguit drie tot vijf sets sets belast. Nét genoeg om na 24 uur herstel te zullen zijn, mits je een gevorderde bent en mits je voeding en slaap volledig on point zijn. Een andere recente studie bevestigt dat een spier na 24 uur voldoende hersteld is om opnieuw getraind te kunnen worden, mits het volume per training beperkt is.

Aan het eind van de week heb je per spiergroep dus 15 tot 20 sets gedaan, wat een vrij hoog volume is. Het is echter heel wat anders dan 15 tot 20 sets verdeeld over twee sessies of slechts in één sessie. Door ze over vijf trainingen te verdelen haal je hoogste kwaliteit en productiviteit per set. Bedenk immers dat je de groeiprikkel voor een spiergroep tijdens een training al na vijf sets begint af te nemen.

Tegen de vijfde training in de week is de cumulatieve vermoeidheid dusdanig dat je misschien tegen overreaching aanloopt, waarna de twee dagen rust voor herstel en supercompensatie zorgen. Overigens gaat Schut in zijn boek niet zo technisch op deze zaken in.

Wel opmerkelijk is dat Schut zegt dat hij bij elke set “tot het maximale” ging, wat impliceert dat hij elke set tot spierfalen traint. Dat lijkt ons sterk, omdat 24 uur rust tussen het trainen van dezelfde spiergroep dan veel te weinig is. En helemaal omdat Schut veel grote samengestelde oefeningen deed, waarbij je alleen al om blessurepreventie niet tot het gaatje moet gaan.

Schut boekte alleszins goede resultaten met deze werkwijze. Al moet gezegd dat zijn uitgangspositie helemaal zo slecht niet was (zie rechter foto hieronder). Hij schrijft dan ook aan dat de challenge vooral gericht was op het verlagen van het vetpercentage in plaats van op gains. Voor een fotoshoot is het nu eenmaal belangrijk dat het musculaire lijnenspel goed zichtbaar is.


De vijf full body-trainingsschema’s die Schut hanteerde zijn in het boek netjes uitgewerkt met aanwijzingen, tips en foto’s.

Vetverlies

Voor vetverlies boogde Schut hoofdzakelijk op dieet en nauwelijks op cardio. Het hoofdstuk over voeding behandelt alle belangrijke basiskennis: over energiebehoefte, stofwisseling en macronutriënten. En over het gebruik van een keukenweegschaaltje, voor de pietjes-precies onder ons.

Nu was ik vooral geïnteresseerd in de overkoepelende strategie: bulks, lange of korte cuts, of toch body recomposition (bodyrecomp)? Helaas is deze mij niet echt duidelijk geworden. Wel vielen mij tijdens het lezen over de challenge wat dingen op:

Mijn calorie-inname gaat met halve maaltijden tegelijk omhoog. In een paar stappen naar ruim 3700 per dag. En in het vooruitzicht ligt zelfs 4100 calorieën per dag.

Dat is een behoorlijk grote energiebehoefte. Nu is Schut geen kleine jongen: 191 cm en zijn startgewicht was 91 kg. En wellicht zorgen de full body-trainingen voor een extra hoge (na)verbranding. Maar dan elders in het boek:

In ruim een maand tijd is mijn vetpercentage gezakt van 16 naar 9,7 procent. Mijn spiermassa is in dezelfde periode juist toegenomen.

Terwijl ik dacht dat de 4100 calorieën de energiebalans van een stevige bulk waren, is dit voor Schut blijkbaar nog steeds een calorietekort. Anders kun je immers niet afvallen. Voor de fotoshoot is Schut dus aan het recompen geweest: spiermassa opbouwen en tegelijkertijd vet verliezen. Véél vet verliezen, want een afname van meer dan 6 procent in één maand is voor een 41-jarige bijna ongekend. Genetisch heeft Schut blijkbaar niks te klagen, ook al vond hij zichzelf jarenlang te skinny.

Zó effectief bodyrecompen op betrekkelijk hoge leeftijd en met betrekkelijk veel trainingservaring op de teller kan alleen als je een volbloed mesomorph bent: iemand die heel makkelijk spiermassa wint en tegelijkertijd droog kan blijven. Of als je anabolen gebruikt, maar we gaan ervan uit dat Schut een natty is, zoals hij ook zelf beweert en zoals het ‘coverbeleid’ van Men’s Health voorschrijft. Spijtig dan ook, dat het aspect body recompostion in het boek verder onaangeroerd blijft. Dat ervaar ik persoonlijk als de moeilijkste vorm van bodybuilding, dus bij het lezen over Schuts indrukwekkende, tweeledige progressie (meer spier, minder vet) dacht ik telkens weer: “Hoe doe je dat?!”

Schut ging van 91 kg en 16% vet vóór de challenge naar uiteindelijk 84,5 kg en slechts 7% vet tijdens de fotosessie. Een jaar later noteert hij, op basis van een iets minder zwaar trainingsprogramma, 87,5 kg en 9,5% vet. Nog steeds opvallend nette stats voor een man van 42, die ook nog een gezin met drie kinderen te onderhouden heeft.

Levensstijl

Het boek bevat ook nog wat pagina’s over de geestelijke aspecten van (kracht)sport, hoe je er de tijd (en soms ook ruimte) voor vrijmaakt en hoe je het combineert met je gezin. Tot slot vertelt Schut hoe hij na de challenge weer even in het oude patroon dreigde terug te vallen van onregelmatig sporten zonder beleid. Door snel weer zijn pt Sven in te schakelen slaagde de presentator erin om het trainen en diëten, weliswaar iets minder streng, als levensstijl te adapteren. En zodoende topfit te blijven.

Oordeel

Schut schrijft vlot, enthousiast en eerlijk over zijn ervaringen als krachtsporter, gelardeerd met work-outs, recepten en interviews. Dit alles ondersteund door fraaie fotografie. Hij maakt je duidelijk dat je ook als bezig baasje met een drukke baan en een gezin je esthetische lichaamsdoelen kunt verwezenlijken. Met zijn knap bij elkaar getrainde fysiek heeft de sportjournalist zeker recht van spreken, al vind ik de vraag “Hoe doe je dat?!” niet op alle punten duidelijk beantwoord. Met name het aspect spieropbouw versus vetverlies blijft naar mijn behoefte onderbelicht. Maar Topfit is dan ook geen complete A-Z-handleiding lichaamscompositie. Het boek is vooral bedoeld als bron van inspiratie en motivatie, voor iedereen die denkt geen tijd voor te hebben voor bodybuilding. En in het bijzonder voor heren met dad belly’s.

Bestel Topfit (Henry Schut) (aangeboden door één onzer partners)
Topfit (Henry Schut)
Bol.com
In Topfit geeft Henry uitgebreid antwoord op de vraag: hoe doe je dat? Hij vertelt hoe het hem is gelukt om na zijn veertigste de fitste piek in zijn leven te bereiken. En hoe jij – ook als je denkt geen tijd te hebben – je sportieve dromen kan verwezenlijken.
€ 20,00 (hardcover) € 12,90 (e-book)

Laatst bijgewerkt op woensdag 14 augustus 2019.