Het nut van creatine voor krachtsporters is genoegzaam wetenschappelijk bewezen. Bovendien kent creatinesuppletie geen noemenswaardige bijwerkingen. Nou ja, op dat ene gerucht na dan: creatinegebruik zou kunnen leiden tot haarverlies. Maar hoe waar is dat nou eigenlijk?

Direct onderzoek

Waar komt dat gerucht over haarverlies bij creatinegebruik vandaan? Wel, er bestaat welgeteld één onderzoek, van Van der Merwe e.a., dat suggereert dat creatine het dihydrotestosteron (DHT) verhoogt en hoge niveaus van DHT veroorzaken haaruitval. Bij de deelnemers, 20 gezonde, jonge, mannelijke rugbyspelers, werd een kleine maar statistisch significante toename van DHT genoteerd na creatinegebruik gedurende 21 dagen.

Er zijn echter de nodige kanttekeningen bij deze studie te maken, zoals coach en auteur Greg Nuckols uitgebreid in dit artikel doet.

Zijn belangrijkste punten:

• Het is maar één studie en bovendien een relatief kleine studie;
• In dit onderzoek werd geen daadwerkelijk haarverlies beoordeeld;
• De waargenomen veranderingen in DHT-niveaus waren allemaal relatief kleine fluctuaties binnen het normale bereik;
• Het is niet helemaal duidelijk of suppletie met creatine daadwerkelijk de serum-DHT-waarden verhoogde;
• Alleen de serum-DHT-niveaus werden gemeten. En serum-DHT-niveaus zijn waarschijnlijk niet relevant voor haaruitval. Uit een review uit 2018 kunnen we afleiden dat de serum-DHT-waarden – de DHT-waarden in je bloed – niet voorspellend of belangrijk zijn voor haaruitval. De DHT die haaruitval veroorzaakt is eerder de DHT die in je haarzakjes zelf wordt geproduceerd.

Nuckols concludeert:

Zelfs als we de bevindingen van het onderzoek van Van der Merwe kritiekloos zouden accepteren, en vol vertrouwen zouden beweren dat creatine de serum-DHT-niveaus verhoogt, zou dat nog steeds niet betekenen dat creatine het risico op haaruitval verhoogt.

Creatine en testosteron

De Van der Merwe-studie is tot op heden de enige gerandomiseerde gecontroleerde studie (RCT) waarin de effecten van creatine op DHT zijn getest. Een aantal RCT’s hebben wel de effecten van creatine op testosteron onderzocht, zoals opgesomd door Examine.com. Van de twaalf RCT’s zagen er twee een significante toename van testosteron, maar 10 zagen géén effect. Van die twaalf RCT’s testten er vijf ook de effecten van creatine op vrij testosteron, de vorm die wordt omgezet in DHT, en ze zagen allemaal geen significante toename.

Theoretisch zou creatine DHT aanzienlijk kunnen verhogen zonder het vrije testosteron te verhogen. Dus hoewel het technisch mogelijk is dat creatine enig effect heeft op haaruitval, geven de huidige bewijzen en mechanistische gegevens aan dat dit vrij onwaarschijnlijk is, aldus Examine.com.

Conclusie

Volgens Nuckols is er momenteel geen goede reden om te verwachten dat creatinegebruik je risico op dunner haar, haaruitval of kaalheid zou vergroten. Of dat creatine op andere wijze invloed heeft op het testosteron. Dit is ook de conclusie van een wetenschappelijke review uit 2021:

De huidige hoeveelheid bewijsmateriaal wijst er niet op dat creatinesuppletie het totale testosteron, het vrije testosteron of de DHT verhoogt of haaruitval/kaalheid veroorzaakt.

Aan de sceptici laat Nuckols weten dat hij niet met zekerheid beweert dat creatine het risico op haaruitval niet verhoogt. Hij wijst er alleen op dat er momenteel geen goede reden is om te verwachten dat dit je risico op haarverlies zou vergroten. Met andere woorden, er is net zoveel bewijs voor en tegen het idee dat creatine haaruitval veroorzaakt als voor het idee dat het eten van appels haaruitval veroorzaakt.

Meer weten over de mythen rond creatine? Luister naar onderstaande podcast van Stronger by Science met Greg Nuckols.